Solv. systir

Hólmum 18. nóvbr. 1867.

Elskulega systir mín!

Hjartans þakkir fyrir þínar ágætu vidtökr í haust og alt ástúdlegt! Ekki huxadi jeg þó ad innihald míns fyrsta brjefs til þín mundi verda harmafregn sú, en jeg nú med vidkvæmasta söknudi tilkynni þjer nefnilega andlát okkar hjartkæru ástríku módr. sem bar ad 20. dag Októbermán., heldr skyndilega og án þess ad hún væri veikari þá en endrarnær. Eins og þú getr nærri á tímanum, fann jeg hann, mjer til ásegjanlegrar gledi, á fótum og glada, þegar jeg kom heim umkveldi þann 28 sept, þad er sú mesta gledistund sem jeg hef, og mun, lengi lifa, allir sögdu mig hjartanlega velkomna, en einkum er eins og uppmálad fyrir mjer hid glada og góda andlit hennar og þakkarordintil guds, sem hefdi leýft okkr ad sjást aptr, hún var fyrst hvern dag á fótum, en fór klæddist seint, en þann 9d okt. fjekk hún Adsvif, sem þó leid fljótt frú; læknirinn var sóktr sem sem rádlagdi henni

ýmisl., hún vard strax aptr málhress, sat uppí rúmi med prjóna sína, en fór lítid ofan; hún kvartadi so sem ekkert nema mædi fyrir brjóstinu, sem jeg þekkti ekkert til ádr, og þróttleýsi, sem mjer fanst svo edlilegt, en als egi neínar þrautir, einsog jeg hafdi so opt sjed hana þjást af ádr, en þá aptur ná sjer og koma á fætr, furdanlega fljótt. 15. Október var hjer Photograph, sem opt hafdi verid bedinn ad taka mynd af henni og mágkonu minni; módr okkar var nú ekki mikid fyrir þad en ljet þó ad ordum okkar fúslega; jeg hjálpadi henni þá ad klædast, greiddi henni og studdi hann útí húsid, svo settist hún í stól rjett fyrir utan dyrnar; mjer er svo mynnisstæd þessi stund, vid vorum svo glöd yfir ad þetta hafdi þá loxins tekist, því nú er mynd þessi min bezti dýrgripur; med næsta pósti vona jeg ad geta sent hana ykkur sistkinonum, en nú er egi komin nema Prufukort; jeg staddi hana inn eptir nokkra stund, og sýndist hún engin eptir köst hafa af þessu, svo hún gerdi rád fyrir ad fara í kirkju med okkr næsta sunnudag og verda til altaris; Sr Þorgrímur í Múla messadi hjer.

skilja okkur; þad eina gat jeg efnt. Jeg stód upp egar byrjadr var útgöngusálmurinn, flýtti mjer inn, og hvad sje jeg þá? hún liggur á svæflinum einsog í sætum svefni, jeg lagdi mig nidr ad henni og heýrdi hana egi anda jeg lagdi núna brennheítu kinn vid hennar fölu, hún var tekin ad kólna, og daudans nístandi kuldi fór þá líka gegnum mig; vid flykktumst öll kríngum rúmid, bródir minn og mágkona, sistkinin 3, Frída, Hannes, og Sr Þorgr.; allir grjetu hástöfum, medan vid leítudumst vid ad kalla hid dýrmæta lífid til baka; hver sem hefdi sjed, hefdi átt hægra med ad skilja í söknudi okkar en þó honum sje lýst med ordum, því hver getr lýst tilfinníngum sínum á slíkri stund? Jeg grjet egi yfir henni, því, hverjum munu verda fagnadarrík umskiptin ef ekki henni? jeg grjet yfir sjálfri mjer, ekki eínungis hinum sáru og þungu tárum saknadarins, heldr og ydrunarinnar beisku tárum. Aldrei hafdi jeg sjed eins vel og nú hvernig hún lifdi alveg fyrir adra, umkar alt, þoldi alt, einsog kærleikurinn, og þad med þeirri audmýkt sem audkennir mjög fáa, en sem er hid fegursta skart konunnar, og aldrei sá jeg eins og nú hvad mig vantadi á ad vera vidkvæmt og þakklátt barn, en sú skuld verdr

Á sunnudagsmorguninn þann 30. okt settist hún upp eínsog vant var, en kvadst þó egi mundi treýsta sjer í Kirkju, beiddi jeg hana umfram alt ad reýna þad egi á sig, þó mjer þætti tómlegt ad fara án hennar hún bad mig tala egi um þad og fara í Gudsfridi; hún kvartadi þá ekkert nema um þróttleýsi, las ýmist eda taladi vid okkur med sinni vanal. blídu og umhyggjusemi, hún var svo ástúdleg og róleg; þad var himnesk ró. Svo fór jeg í kirkjuna, kvaddi hana og kysti, og kom inn aptr eptir skriptir, hún sat þá enn uppi og bad mig ad ljá sjer lestrarbókina, eg bad hana reýna egi á sig ad lesa, því dimt var uppyfir, sagdist jeg skyldi lesa henni strax og jeg kæmi úr kirkju, og sagdist hún þá ætla ad leggja sig útaf medan kyrdin væri; jeg fór þá aptur og kom út um gudspjallid. Nokkurn tíma seinna kom stúlka sem bedin var fyrir hana ad rúminu og heýrdi hana sofa rólega, í Kirkjunni var einhver órósemi yfir mjer; jeg huxadi næstum um ekkert nema hana, og þó var hún ekkert veikari þennann dag, gud veit, jeg einsetti mjer þá -einsog reindar svo opt ádr- ad vera henni til gledi þad jeg gæti, hjúkra henni, ljetta henni lífid, og láta ekki nema daudann

ad minni meiníng aldrei goldin. Ó, hvad jeg óskadi ad daudinn hefdi komid ad á annann hátt, svo jeg hefdi getad sjed hann nálgast, vakad yfir henni og hjúkrad henni, en þad var eigingjörn ósk; gud vildi láta hennar sídasta stríd vera stutt og ljett, því opt hafdi hún stadid í ströngu (strídi), og þegar jeg gat sansad mig sá jeg hve fagur og blídr þessi daudi var; líf hennar var stödugur undirbúníngur undir þessa stund, þó hún taladi ekki opt um hana, (jeg get valla sagt hún mintist nokkud á dauga sinn, þennan stutta tíma sem vid nú aptr vorum saman.) gudræknin var máttarstólpi hennar. Opin sálmabók lá ofaná rúminu og þessu flett upp "Hver veit hvad fjærri er æfi endi?" Gleraugun ljet hún sjálf í húsin, ádr en hún lagdi sig útaf, og í kassa sem hjekk ofanvid rúmid, enginn dráttur í andlitinu eda hreífíng, sem sýndi ad hún hefdi fundid mikid til, enda hjelt læknirinn þad hefdi ekki verid, ædhefdi slitnad eda stífnad í lúngönum á einu augabragdi; medal annars skar þad mig mjög sárt ad jeg hefdi ekki verid hjá henni þessa stund er þad hefdi komid mjer eins á óvart, daudinn hafdi

komid án nokkurs fyrirvara. Nú var þetta skæra lífsljár slaknad, sem hafdi lýst svo fagurlega ekki eínúngis okkur, heldr svo mörgum sem adstodar þurftu og hún nádi til, en hún nádi ótrúlega lángt. Jeg vakti sjálf yfir líkinu og Frída, og bjó hana sjálf til molda. þad var mjer svölun. Nú hvílir hún vid hlid födr míns. Jardarförin framfór 30. október, söng Sr Sig. Gunnarsson yfir henni og sjera Þorgrímur sem altaf reýndist foreldrum okkar tryggur og gódr vinur var hjer líka, stýrdi öllu svo vel bar sjálfur Kistuna, ásamt Jónasi, Thorlasins, Tulinsius og hreppsstjóranum og fl. bændum sem skiptust á um þad. þeir hjeldu sína húskvedjuna hver, og sína ræduna í Kirkjunni hver og fórst þad vel ad minni meíning; þeir þekktu hana bádir vel og er jeg viss um ad þeir hafa sagt þad sem þeir meintu. Eitthvad milli 40 og 50 voru vidstaddir, fáir voru bednir en fleiri komu af egin löngun, því hver sem þekti hana, virti hana og elskadi. Sr Hallgr. ljet alt vera sómasamlegt -einkum kistuna- vona jeg þad sje samkvæmt vilja allra barnanna og tilfinníngum. Sr Hallgr og þau hjónin ega vissulega þakklæti okkra alla skilid, fyrir þad ad þeím audnadist

hvílast nú bædi, er þad hid eina sem vid getum sýnt med ást okkar og virdíngu. Sr Hallgr. bidr hvort ykkar fyrir sig ad láta sig vita tillögr sínar í þessu efni, mun hann þá annast um útvegurnar. Ekki er þad meíning okkar ad mikid væri borid í vardinn en hann sje sómasamlegur. Sr H. skrifar Pjetri áhrærandi skiptir, sem hann á ad láta ykkur sem næst eru sjá, jeg verd fegin ad geta sneitt mig hjá því, jeg huxa einúngis um hvers jeg hef ad sakna; viss er jeg um ad sr H. lætr sjer farast þad sem bezt og rjettast einsog hvad annad. Þad sem módir mín eptirljet fhejr var mjög lítid; hún vildi engu kosta uppá sjálfa sig, hjelt þeím þyrfti egi lengi á ad halda gáfu hjónin henni mest af þeim fötum er hún átti nú. þad var aldrei hennar gledi ad njóta sjálf heldur láta adra njóta. Þad er nje huggur þó sorglbundin sje, ad þad vard hlutskipti mitt ad loka augum beggja foreldra minna; en afþví jeg hef fundid so mjög til þess sársauka er einsog mje finnist ad mig sje næst höggid og jeg mest einmana eptir af börnum þeirra. Medal annars var, þad mjög gledilegt ad hvorugt foreldra okkar var á nokkurn hátt geingid í barndvín, þó hann væri 82. en hún 78. ára. xx

ad veít okkar sælu foreldrum hæli og adstod í ellinni, sem þau bædi voru svo hjartanl. þakklát fyrir, og sögdust egi sjá ad þau hefdu annarsstadar getad fengid slíkt, án þess þau á nokkurn hátt efudust um viljann. þaug elskudu jafnt öll sín börn, þó heírdi jeg hana stundum segja þad liti egi svo út fyrir sjer, því þaug sem áttu bágast lágu henni altaf þýngst á hjarta; af jardneskum áhyggjum þrýstu bágindi Sigurgeirs mest ad henni, og ad hún hefdi neýdst til ad gera ójafnt med börnum sínum fyrir hans skuld; seínasta daginn sem hún lifdi taladi hún enn sem vid okkur systkinin hvad þungt henni fjell ad geta ekki enn borgad Sr Þorgr. hina ot um töludu skuld, sem var hennar og födr míns útþrykkilegur vilji, en henni veittist ekki sú gledi. Jeg man ekki hvort hún taladi um vid ykkr börn sín fyrir nordan ad hana lángadi mjög til ad fá minnisvarda yfir födr minn, en hún taladi opt um þad vid okkur Sr Hallgr. svo vid vissum ad henni var mjög ant um þad, nú ar ekki en ordid af því, litlir steinar í Höfn eru jafnvel bísnadírir, en þad sýnist nú vera tvöföld hvöt fyrir okkur, þarsem þau

xx Jeg er hreint uppgefin ordin ad skrifu, því vid viljum ekki neýtt ykkar fái þessa harmafregn á skotspúnum og svo er jeg svo lángord, af því jeg veít ad hin sídustu atvik muni interessera ykkur. En afþví tíminn er ordinn stuttur ætla jeg ad bidja þig sýna Sr Þorláki þetta brjef og bera honum ástarkvedju mína, ef jeg ekki kemst til ad skrifa honum.

Mjer lídr nú ad ödruleýti vel, nema hvad söknudurinn svídr; hann vakir en sefur ekki. Opt sagdi jeg okkar sælu módir frá ferdinni í haust, hún vildi vita alt eíns nákvæmast um ykkur börn sín, ekki síst hin úngu. Mikill hefir fögnudrinn ordid þarsem hún hefir mætt födr mínum og hinum úngu börnum ykkar. Vid untum so lítid þessarar stuttu stundar í haust fyrir annríki þínu, og fyrir því ad jeg var einhvernvegin utanvid; jeg huxadi um ekkert nema ad komast heím.

Þú sjerd ad jeg tala máli tilfinnínganna fremr en skinseminnar, bættu úr brestonum góda systir. Hjónin og frændfolk bidja hjartanl. ad heílsa og jeg börnonum og ödrum gódum kunníngjum, þarámedal Sigurgeiri Þorlákssyni.

Vertu blessud og sæl! gud gledji ykkr og huggi okkur öll.

Þín harmandi systir

Jakóbína.

Vid erum enn ekki búin ad fá hjá Photographnum nema Prövekort, sem jeg sendi þjer; vedrid var svo þikt ad þad er eíns og móda yfir því; ó, hefdir þú sjed hvad hún var falleg enn, valla nokkr elli krukka á andlitinu og hárid so mikid adeins gráspreingt.